Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Verounico(-di-fueio-d'ourtigo)
Veronica urticifolia
Plantaginaceae Scrophulariaceae
Nom en français : Véronique à feuilles d'ortie.
Descripcioun :Aquesto verounico trachis en mato dins li bos fres de mountagno mejano. Si fueio óupousado, un pau en triangle, soun pulèu grando (3 à 10 cm), dentado e sènso pecou, dounon d'èr à-n-aquéli de l'ourtigo. Lis enflourejado porton de pichòti flour roso emé de petalo pelouso.
Usanço :De recerco an mounstra d'interessanto prouprieta anti-bateriano e pèr lucha contro d'ùni cancer. Èi peréu vulneràri (sougno li plago) e astringènto (remèdi pèr ressara).
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Veronica
Famiho : Plantaginaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 700 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Bos fres
- Faio
- Prado à rousèu
- Roucas umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Cèntre-Éuropo
Ref. sc. : Veronica urticifolia Jacq., 1773